Voel je je soms onzeker over hoe je een Engelse datum correct uitspreekt of schrijft? Of twijfel je welke rangtelwoorden je moet gebruiken bij het beschrijven van de volgorde van evenementen, zoals sportwedstrijden of academische niveaus? Geen zorgen, je bent niet de enige. Het correct toepassen van Engelse rangtelwoorden is cruciaal voor heldere communicatie en kan het verschil maken tussen een professionele indruk en onbedoelde verwarring. In dit artikel duiken we diep in de wereld van Engelse rangtelwoorden, met een speciale focus op datums, volgorde, wedstrijden en niveaus, zodat jij voortaan met vol vertrouwen kunt communiceren.
Wat Zijn Rangtelwoorden en Waarom Zijn Ze Belangrijk?
Rangtelwoorden (ordinal numbers in het Engels) zijn woorden die de positie of volgorde van iets in een reeks aangeven. Denk aan ‘eerste’, ’tweede’, ‘derde’, enzovoort. Ze zijn fundamenteel voor het structureren van informatie en het duidelijk maken van de chronologie of hiërarchie. Zonder rangtelwoorden zou het moeilijk zijn om te zeggen wie de winnaar is, welke dag van de maand het is, of in welke ronde van een wedstrijd we ons bevinden.
De Basis: Van Cijfer naar Woord
De meeste rangtelwoorden worden gevormd door ’th’ achter het hoofdtelwoord (cardinal number) te plaatsen. Echter, de eerste drie zijn uitzonderingen, en er zijn nog enkele andere regels:
- 1: first (1st)
- 2: second (2nd)
- 3: third (3rd)
- 4: fourth (4th)
- 5: fifth (5th) (let op de verandering van ‘ve’ naar ‘f’)
- 8: eighth (8th) (er valt een ’t’ weg)
- 9: ninth (9th) (er valt een ‘e’ weg)
- 12: twelfth (12th) (let op de verandering van ‘ve’ naar ‘f’)
- Bij getallen die eindigen op ‘y’ (zoals ’twenty’, ’thirty’), verandert de ‘y’ in ‘ie’ voordat ’th’ wordt toegevoegd: twenty → twentieth (20th), thirty → thirtieth (30th).
Voor samengestelde getallen wordt alleen het laatste cijfer als rangtelwoord behandeld: twenty-first (21st), thirty-second (32nd).
Rangtelwoorden en Engelse Datums: Een Diepgaande Blik
Dit is waar het vaak misgaat. De manier waarop datums worden geschreven en uitgesproken in het Engels, verschilt aanzienlijk tussen Brits-Engels en Amerikaans-Engels. Rangtelwoorden spelen hierin een sleutelrol.
Brits-Engelse Datumformaten
In het Brits-Engels is de volgorde dag – maand – jaar. Het gebruik van rangtelwoorden is hierbij prominent.
- Geschreven:
1st January 2024of1 January 2024. Soms zie je ookthe 1st of January 2024. - Uitgesproken:
The first of January, two thousand and twenty-four. Het lidwoord ’the’ en ‘of’ worden vaak gebruikt bij het uitspreken, zelfs als ze niet geschreven staan. - Voorbeeld:
The meeting is on the 5th of March.(De vergadering is op 5 maart.)
Amerikaans-Engelse Datumformaten
In het Amerikaans-Engels is de volgorde maand – dag – jaar. Hoewel de rangtelwoorden vaak impliciet zijn, worden ze wel uitgesproken.
- Geschreven:
January 1st, 2024ofJanuary 1, 2024. - Uitgesproken:
January the first, two thousand twenty-four. Hier staat ’the’ vóór het rangtelwoord. - Voorbeeld:
Her birthday is on April 22nd.(Haar verjaardag is op 22 april.) Uitgesproken alsApril the twenty-second.
De Uitspraak van Datums
Ongeacht het formaat, bij het uitspreken van de dag van de maand gebruik je altijd een rangtelwoord:
January 1wordtJanuary the firstMarch 15wordtMarch the fifteenthDecember 25wordtDecember the twenty-fifth
Een Handige Datumtabel
Hieronder een overzicht van de verschillen:
| Type | Geschreven Voorbeeld (1 januari 2024) | Uitgesproken Voorbeeld (1 januari 2024) |
|---|---|---|
| Brits-Engels | 1st January 2024 / 1 January 2024 | The first of January, two thousand and twenty-four |
| Amerikaans-Engels | January 1st, 2024 / January 1, 2024 | January the first, two thousand twenty-four |
Het Uitdrukken van Volgorde en Positie
Naast datums zijn rangtelwoorden essentieel voor het beschrijven van volgorde en positie in diverse contexten.
Algemeen Gebruik
Rangtelwoorden worden overal gebruikt waar een reeks of een volgorde is:
This is my first time visiting London.(Dit is mijn eerste keer dat ik Londen bezoek.)He was the second person to arrive.(Hij was de tweede persoon die arriveerde.)You need to take the third exit.(Je moet de derde afslag nemen.)
Rangtelwoorden in Sport: Wedstrijden en Resultaten
In de sportwereld zijn rangtelwoorden onmisbaar voor het beschrijven van rondes, posities, en de volgorde van evenementen.
- Rondes:
The first round of the tournament was very exciting.(De eerste ronde van het toernooi was erg spannend.) - Plaatsen:
She finished first in the race.(Zij eindigde als eerste in de race.) - Wedstrijden:
This is the third match of the season.(Dit is de derde wedstrijd van het seizoen.) - Helften/Periodes:
The team scored two goals in the second half.(Het team scoorde twee doelpunten in de tweede helft.)
Academische en Andere Niveaus
Ook in onderwijs en bij het beschrijven van niveaus komen rangtelwoorden vaak voor:
- Schooljaren:
My son is in the first grade.(Mijn zoon zit in de eerste klas.) - Opleidingsjaren:
She is a third-year student at university.(Zij is een derdejaars student aan de universiteit.) - Niveaus:
This course is for intermediate learners, or level two.(Deze cursus is voor gevorderde beginners, of niveau twee.) Hoewel ‘intermediate’ geen rangtelwoord is, wordt ‘level two’ expliciet als rangtelwoord gebruikt om het niveau aan te duiden.
Veelvoorkomende Fouten en Hoe Ze te Vermijden
De meest voorkomende fouten zijn het vergeten van de ‘st’, ‘nd’, ‘rd’ achtervoegsels, het mixen van Brits- en Amerikaans-Engelse datumformaten, en het weglaten van ’the’ of ‘of’ waar ze wel nodig zijn bij de uitspraak.
- Niet doen:
January 1th→ Wel doen:January 1st - Niet doen:
He came 2nd in the serie.→ Wel doen:He came 2nd in the series.(Let op de uitspraak van ’the second’) - Niet doen (Amerikaans):
The 5th of March(als je specifiek Amerikaans-Engels wilt gebruiken) → Wel doen:March 5th
Praktische Tips voor het Onthouden
- Oefen dagelijks: Schrijf elke dag de datum in zowel Brits als Amerikaans-Engels.
- Luister aandachtig: Let op hoe native speakers datums en volgordes uitspreken in films, podcasts of gesprekken.
- Flashcards: Maak flashcards voor de onregelmatige rangtelwoorden (1st, 2nd, 3rd, 5th, 8th, 9th, 12th).
- Context is Koning: Bedenk altijd de context – formeel/informeel, Brits/Amerikaans – om de juiste vorm te kiezen.
Met deze gids ben je goed uitgerust om de Engelse rangtelwoorden met betrekking tot datums, volgorde, wedstrijden en niveaus correct en zelfverzekerd toe te passen. Succes!
